Στα Κρούσσια, μια χαμηλή και καταπράσινη οροσειρά, με πυκνά δάση από φράξους και βελανιδιές, με υψηλότερη κορυφή το Μαυροβούνι στα 1.179 μέτρα, αναβλύζουν οι πηγές του Γαλλικού ποταμού.

Βουνά με έντονες αντιθέσεις, με χαράδρες και ρεματιές, με πλούσια δάση οξιάς, δρυόςκαι κωνοφόρων και ποικιλόμορφη πανίδα, διαθέτουν περιπατητικά μονοπάτια και φιλόξενους ξενώνες. Ιδανικός τόπος για πεζοπορία και βόλτα κοντά στη φύση.

Το όρος των Κρουσσίων είναι ένα μοναδικό «οικολογικό μονοπάτι», που προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες για δραστηριότητες στη φύση, γνωριμία με την τοπική κουζίνα και γνήσια ανθρώπινη επαφή με τους φιλόξενους κατοίκους της περιοχής.

Η οικογένεια Αϊδαρίνη είναι μια από τις πιο παλιές οινοποιητικές οικογένειες της περιοχής της Γουμένισσας αφού παράγει εκλεκτά κρασιά και  τσίπουρο στην περιοχή από τα τέλη του 19ου αιώνα.Αποτελεί πλέον ζωντανό κομμάτι της οινικής παράδοσης αυτής της εξαιρετικής οινοποιητικής περιοχής. Διαθέτει ιδιόκτητους αμπελώνες ενώ συνεργάζεται και με συμβαλλόμενους αμπελουργούς εντός της ζώνης Ο.Π.Α.Π. Έχει βραβευθεί για την ανέγερση ενός καινούριου, άρτια εξοπλισμένου οινοποιείου, ωστόσο παραμένουν επισκέψιμα και τα παραδοσιακά γραφικά κελάρια τα οποία αποτελούν σημείο πώλησης και σημαντικό πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Τα κρασιά της οικογένειας παράγονται σε 25.000 με 30.000 φιάλες το χρόνο ενώ οι υπόλοιπες ποσότητες (περίπου 80%), πωλούνται χύμα.

Η ενασχόληση της Οικογένειας Τάτση με το αμπέλι και το κρασί ανάγεται πίσω στο χρόνο και στην περιοχή καταγωγής της, το Άνω Βοδενό της Ανατολικής Ρωμυλία, περιοχή από αιώνες αμπελουργική.

Το 1924 οι πρόσφυγες παππούδες επέλεξαν ως τόπο εγκατάστασης την επίσης αμπελουργική Γουμένισσα και απέκτησαν αμπέλια στο ύψωμα Λιμπάσκεριτ και Γερακώνα, θέσεις ιδανικές για αμπελοκαλλιέργεια.

Από το 1998 τα αμπέλια είναιβιολογικής καλλιέργειας, σε έκταση 130 στρεμμάτων και η ποικιλιακή σύνθεση, στο μεγαλύτερο ποσοστό, είναι Νεγκόσκα και Ξινόμαυρο. Επίσης καλλιεργούνται οι λευκές ποικιλίες Ροδίτης Αλεπού, Μαλαγουζιά, Chardonnay και οι ερυθρές CabernetSauvignon, Merlot, Cinsaut. Η οινοποίηση γίνεται στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις του παραδοσιακού οικογενειακού οινοποιείου και στη συνέχεια παλαίωση των ερυθρών κρασιών σε δρύινα Γαλλικά και Αμερικάνικα βαρέλια των 225 λίτρων.

Το Κτήμα Τάτση είναι μέλος της ΕΝ.Ο.Α.Β.Ε (Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Βόρειας Ελλάδος).

Στη Γουμένισσα, στους πρόποδες του Πάϊκου,στο υπέροχο φυσικό περιβάλλον της περιοχήςκαι κοντά στις όχθες του ποταμού Σείριου βρίσκεται το Κτήμα του Τίτου Ευτυχίδη. Προσπερνώντας το δρόμο για το χωριό Κάρπη, αφήνοντας τη Γουμένισσα, συναντάμε στα δεξιά, μετά την ασφάλτινη γέφυρα, τον χωμάτινο δρόμο που οδηγεί στο Κτήμα. Ακολουθώνταςτο Σείριο ποταμό, ανάμεσα σε πλατάνια και οξιές, φτάνουμε στο εκτάσεως 100 στρεμμάτων κτήμα.

Ο αμπελώνας του καλύπτει 65 στρέμματα με καλλιέργειες των ποικιλιών Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα που δίνουν το κρασί «Γουμένισσα» (ΟΠΑΠ), της ποικιλίας CaberneSauvignion που δίνει το κρασί «Ο Ταύρος της Παιονίας», επίσης την ποικιλία «Λημνιό», από την οποία γίνεται το ομώνυμο κρασί και τέλος μια γαλλική παλιά ποικιλία την Viognier, που δίνει ένα καταπληκτικό αρωματικό κρασί από ποικιλιακές επιλογές.

Το έθιμο του Λαζάρου (Λαζαρίνες) τελείται το Σαββατοκύριακο πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μανδρών, Μάνδρες. Σύμφωνα με το έθιμο το Σάββατο του Λαζάρου μια μεγάλη ομάδα παιδιών περιφέρεται από σπίτι σε σπίτι ψέλνοντας τα Κάλαντα του Λαζάρου. Οι νοικοκυρές των σπιτιών δίνουν στα παιδιά κεράσματα, λεφτά αυγά κ.α.

Όταν η παρέα φεύγει η νοικοκυρά ρίχνει ένα ποτήρι νερό σε κάποιο κορίτσι, κίνηση που συμβολίζει την πρόκληση βροχής του Απρίλη για την πρόοδο όλης της φύσης. Τα κάλαντα συμβολίζουν μια καλή ευκαιρία για να γίνουν διάφορα προξενιά και οι πεθερές να διαλέξουν νύφες.

Την επόμενη ημέρα, με όργανα και διάφορα παραδοσιακά εδέσματα, νέοι των Χορευτικών τμημάτων του Πολιτιστικού Συλλόγου Μανδρών, ξεκινούν από το σπίτι της «Μαμάς του Λαζάρου» και χορεύοντας και τραγουδώντας, κατευθύνονται στο σπίτι της «Νονάς του Λαζάρου» για να της αναγγείλουν το χαρμόσυνο γεγονός της Αναστάσεως του Λαζάρου.

Ο Μικρόκαμπος απέχει 23 χιλιόμετρα από το Κιλκίς και 32 από τη Θεσσαλονίκη. Έχει περίπου 700 μόνιμους κατοίκους και είναι γνωστός για τη λίμνη του, τη φημισμένη Πικρολίμνη με το Πηλοθεραπευτήριό της. Μετά από 30 χρόνια συλλογή, παλαιικών αντικειμένων, στις 20 Νοεμβρίου 2010 αποφασίσαμε με πολύ μεράκι και κόπο να εγκαινιάσουμε τη λαογραφική μας συλλογή με την ονομασία "Νοσταλγίες απο το χθές " Βλέποντας τα εκθέματα ο επισκέπτης, μπορεί να διακρίνει με πόση αγάπη και μεράκι ταξινομήθηκαν και τοποθετήθηκαν το καθένα στη θέση του.

Είναι τοποθετημένα σε 5 χώρους. Ο κάθε χώρος έχει και τη δική του ιστορία.
Στον πρώτο χώρο, εκτίθενται όλα τα εργαλεία για την παρασκευή του ψωμιού, τα σκεύη μαγειρικής όλων των εποχών καθώς και τα φωτιστικά,χειροκίνητα εργαλεία για το όργωμα,τη σπορά και το αλώνισμα και ο τρόπος εστίασης και μαγειρέματος. Ο δεύτερος χώρος περλαμβάνει τον αργαλειό, με όλα του τα εξαρτήματα, χειροκίνητες και ποδοκίνητες ραπτομηχανές,παλιές φωτογραφίες της οικογένειας,το σαλονάκι και τα χτιστά κρεβάτια. Ο τρίτος χώρος είναι το κελάρι με όλα τα παραδοσιακά σκεύη αποθήκευσης και συντήρησης των τροφίμων, διάφορες ζυγαριές της εποχής καθώς και διάφορα μικροεργαλεία για τις καθημερινές ανάγκες του νοικοκυριού και εκατοντάδες άλλα καθημερινά είδη. Ο τέταρτος χώρος είναι η πτέρυγα του τεχνικού μουσείου με τα τέσσερα παραδοσιακά επαγγέλματα Σιδεράδικο, Ξυλουργείο, Τενεκετζίδικο Τσαγκαράδικο Συσκευές πρώιμης τεχνολογίας και τηλεφωνίας. Ο πέμπτος χώρος είναι το υπαίθριο κομμάτι με όλα τα μηχανήματα οργώματος,σποράς και αλωνίσματος. Η λαογραφική συλλογή είναι επισκέψιμη, μετά από συνεννόηση. Οργανώνονται ξεναγήσεις, σε σχολεία, συλλόγους, ΚΑΠΗ, και σε άλλους φορείς καθ' όλη τη διάρκε ια του χρόνου.Μουσείο Α' Παγκοσμίου Πολέμου - Μάχης Σκρα

Στο Σκρα λειτουργεί το Μουσείο Α' Παγκοσμίου Πολέμου - Μάχης Σκρα από τον Μάιο του 2002 σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Η έκθεση του Μουσείου, παρουσιάζει κειμήλια, φωτογραφίες και ιστορικά έγγραφα από το Μακεδονικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και από την καθοριστική για τους Έλληνες νικηφόρα μάχη του Σκρα στις 17ης Μάιου του 1918.

Ηρώο Πεσόντων Μάχης Σκρα

Στο χωριό Σκρα βρίσκεται το Ηρώο των Πεσόντων της ιστορικής Μάχης του Σκρα, που διεξήχθη τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθορίζοντας σε ένα βαθμό την εξέλιξη του. Κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου, τελείται μνημόσυνο για τους νεκρούς αξιωματικούς και στρατιώτες των μαχών εκείνων, οι οποίοι ανήκαν στην λεγόμενη Ελληνική Μεραρχία Κρητών και Αρχιπελάγους.

Λαχανοντολμάδες

Μακεδονίτικο

Υλικά για 4-6 άτομα

• 1 μικρό λάχανο
• 500γρ χοιρινός  κιμάς  
• 1 1/2 φλιτζάνια ρύζι τύπου Καρολίνα
• 2 ξερά κρεμμύδια  
• μερικά φύλλα μαϊντανό  
• 1 φλιτζανάκι  ελαιόλαδο
• 1 κουταλιά σούπας  αλάτι
• 1/2 κουταλάκι γλυκού μαύρο πιπέρι
• 2 αυγά
• χυμός ενός λεμονιού

Εκτέλεση

Κόβουμε την καρδιά του λάχανου και το βουτάμε σε ζεστό νερό για 10 λεπτά. Αφού το στραγγίσουμε το απλώνουμε σε μια επιφάνεια, χωρίζουμε τα φύλλα, αφαιρούμε το κοτσάνι τους και κόβουμε κάθε φύλλο στα δυο. Τρίβουμε  στον τρίφτη τα κρεμμύδια και τα σοτάρουμε στο λάδι, μαζί με τον κιμά. Μετά από 5-8 λεπτά προσθέτουμε τον μαϊντανό ψιλοκομμένο, το αλάτι, το πιπέρι, το ρύζι με λίγο νερό και το αφήνουμε να φουσκώσει.
Βάζουμε μια κουταλιά της σούπας από το παραπάνω μίγμα σε κάθε φύλλο και το τυλίγουμε σφιχτά.
Τοποθετούμε  στον πάτο της κατσαρόλας τα χοντρά φύλλα από το λάχανο και βάζουμε από πάνω τα τυλιχτά διάσπαρτα για να βράσουν καλύτερα (όχι σε σειρά).
Ρίχνουμε νερό ή ζωμό από κρέας τόσο όσο να σκεπάσει όλους τους ντολμάδες, λάδι, αλάτι και ένα πιάτο από πάνω τους ανάποδα, για να μην ανοίξουν στο βράσιμο. Βράζουμε για 3/4 της ώρας σε μέτρια φωτιά.
Φτιάχνουμε το αυγολέμονο όπου χτυπάμε τα αυγά προσθέτοντας σιγά-σιγά τον χυμό λεμονιού και ζουμάκι από το φαγητό, ανακατεύουμε και περιχύνουμε τους λαχανοντολμάδες.

Λαχανόπιτα

Σαρακατσάνικη

Υλικά για 6-8 άτομα

• 1 πακέτο  φύλλα για πίτα
• 1 μικρό λάχανο
• 250 γρ. τυρί φέτα
• 1,1/2  φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 2 κουταλάκια αλάτι

Εκτέλεση

Κόβουμε το λάχανο σε μικρά κομματάκια και το βουτάμε σε ζεστό νερό για λίγα λεπτά μέχρι να μαλακώσει και κατόπιν το στραγγίζουμε. Στη συνέχεια τρίβουμε τη φέτα μέσα στο λάχανο, προσθέτουμε το μισό ελαιόλαδο και ανακατεύουμε καλά ώστε να ενωθούν τα υλικά μεταξύ τους. Αλείφουμε με ελαιόλαδο ένα ταψί.
Παίρνουμε τα φύλλα  ένα–ένα, τα λαδώνουμε, και ανά τρία φύλλα, απλώνουμε λίγη από τη γέμιση σε οριζόντια γραμμή από την μία άκρη του φύλλου στην άλλη, τυλίγουμε το φύλλο μέχρι να καλύψει τη γέμιση δημιουργώντας ένα κύλινδρο.
Τοποθετούμε στη συνέχεια τα φύλλα με τη γέμιση σε σχήμα σαλίγκαρου αρχίζοντας από την άκρη του ταψιού και πηγαίνοντας προς το κέντρο.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 45 λεπτά.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Στις όχθες της ήσυχα χωριά, πανέμορφα δάση, σαγηνευτικά τοπία, ένας τόπος ξεχωριστός και αυθεντικός που περιμένει να τον ανακαλύψει ο επισκέπτης.

Στα ελληνοσκοπιανά σύνορα, βρίσκεται η λίμνη Δοϊράνη, με έκταση 42,8 τ.χ. από τα οποία τα 15,6 τ.χ. ανήκουν στην Ελλάδα. Την κύρια πηγή τροφοδοσίας της λίμνης με νερό, αποτελούν τα μικρά ρέματα που καταλήγουν σε αυτήν. Στην λίμνη ζουν 19 είδη ψαριών γριβάδια, τσιρόνια, πλατίτσες, γοβιοί, πεταλούδες, χέλια, πέρκες, κυπρίνοι, αλλά και σημαντικός αριθμός πουλιών όπως μαυρόκοτες, μπεκατσίνια, διάφορα είδη πάπιας, βουτηχτάρες και σταχτοτσικνές.

Στο χωριό Δοϊράνη, στην όχθη της λίμνης, μπορεί σήμερα ο επισκέπτης να βρει εγκαταστάσεις για ψάρεμα όλο το χρόνο. Στην περιοχή δεσπόζει το μνημείο που υπάρχει σε ανάμνηση της μάχης της Δοϊράνης καθώς και πολλά άλλα αξιοθέατα. Ο δήμος Δοϊράνης σε συνεργασία με το Μουσείο Γουλανδρή, δημιούργησε το Μουσείο Λίμνης Δοϊράνης, που στεγάζεται σε νεόδμητο κτίσμα δίπλα στη λίμνη.

Η παραλία της λίμνης είναι δεντροφυτεμένη και υπάρχουν παιδικές χαρές, γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ, ποδοσφαίρου και άλλες εγκαταστάσεις για τους επισκέπτες. Στο χωριό Δοϊράνη λειτουργούν τελωνείο, γραφείο του ΕΟΤ και ανταλλακτήριο συναλλάγματος. Επίσης αναψυκτήρια και γραφικές ψαροταβέρνες προσφέρουν μεζέδες και νοστιμότατο γριβάδι.

Ένας πολύτιμος πνεύμονας πρασίνου για την πόλη του Κιλκίς, ο λόφος Αγίου Γεωργίουδιευκολύνει τις καθημερινές αποδράσεις για δροσιά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ συγχρόνως αποτελεί πόλο έλξης για περιπάτους, ποδηλασία, τρέξιμο αλλά και χαλάρωση και αναψυχή.

Με μέγιστο υψόμετρο 369 μέτρα και έκταση 628 στρέμματα ο λόφος διαθέτει πλούσιο φυσικό περιβάλλον καθώς και ενδιαφέρουσα πανίδα μικρών κυρίως ειδών.

Το Αναψυκτήριο που λειτουργεί κοντά στην εκκλησία προσφέρεται για στιγμές ανάπαυλας και δροσιάς σε ένα πολύ όμορφο και προσεγμένο περιβάλλον.

Παράλληλα, ο επισκέπτης που θα βρεθεί στο Λόφο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί και να θαυμάσει μια σειρά από εξαιρετικά αξιοθέατα και να παρακολουθήσει ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες:

• Στον λόφο διασώζεται η μεταβυζαντινή εκκλησία Αγίου Γεωργίου, χτισμένη γύρω στο 1830. Στα σπλάχνα του λόφου το νερό της γης δημιούργησε το δικό του αρχιτεκτονικό θαύμα. Το σπήλαιο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς που απλώνεται σε δύο ορόφους που ξεπερνούν τα 1000 τμ, γεμάτο μυστικά, σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

• Το Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο, με χωρητικότητα 3.000 θεατών, προσφέρει στους επισκέπτες πανοραμική θέα της πόλης του Κιλκίς.

Παλαιός ναός αρχές του 19^ου αιώνα βασιλικού ρυθμού.

Μανιτάρια Τηγανητά

Υλικά για 2 άτομα

• 1/2 κιλό μανιτάρια πλευρώτους
• αλεύρι
• αλάτι
• πιπέρι
• λάδι
• λεμόνι

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε καλά τα μανιτάρια με ένα υγρό πανάκι από τυχόν χώματα και τα κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια.
Τα αλατοπιπερώνουμε και τα αλευρώνουμε καλά.
Τα τηγανίζουμε σε δυνατή φωτιά με λάδι.
Όταν ξεροψηθούν είναι έτοιμα.
Τα σερβίρουμε ζεστά με λεμόνι.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Μαντί

Καραμανλίδικο

Υλικά για 4-6 άτομα

• 1/2  κιλό μοσχαρίσιο κιμά
• 1 μεγάλο κρεμμύδι
• 2 κουταλιές σάλτσα ντομάτας
• 1 φλιτζανάκι λάδι
• 1 φλιτζάνι ζωμό κοτόπουλου
• αλάτι- πιπέρι

για τη ζύμη:

• 1ποτήρι γάλα
• 1/2  φακελάκι μπέϊκιν πάουντερ
• 2 αυγά
• 1 φλιτζανάκι λάδι
• 1 κουταλάκι αλάτι
• 1/2  κιλό αλεύρι

Εκτέλεση

Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι και το σοτάρουμε με λίγο λάδι σε μια κατσαρόλα. Προσθέτουμε τον κιμά και ανακατεύουμε συνέχεια για να μην κολλήσει. Όταν ο κιμάς είναι έτοιμος (μετά από δέκα λεπτά περίπου) προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι και στο τέλος την σάλτσα ντομάτας. Αφήνουμε να βράσει για 5 λεπτά, κατεβάζουμε την κατσαρόλα από την φωτιά και περιμένουμε να κρυώσει.
Μέσα σε μια λεκάνη ρίχνουμε το γάλα, το λάδι, τα αυγά, το μπέϊκιν πάουντερ και το αλάτι και ανακατεύουμε ελαφρά. Κατόπιν προσθέτουμε το αλεύρι σιγά-σιγά μέχρι να γίνει μια μαλακή ζύμη και την αφήνουμε να ξεκουραστεί για μισή ώρα.
Στη συνέχεια ανοίγουμε τη ζύμη με τον πλάστη σε φύλλα και τα κόβουμε σε μικρά  τετράγωνα. Προσθέτουμε μια κουταλιά από την γέμιση σε κάθε τετράγωνο φύλλο και κλείνουμε με τα δάχτυλα ενώνοντας διαγώνια τις άκρες του στην κορυφή ώστε να σχηματιστεί ένα πουγκάκι. Αλείφουμε ένα ταψί με λάδι και βάζουμε σε σειρά τα μαντί.
Τα ψήνουμε σε φούρνο στους 200 βαθμούς για 30 λεπτά. Μόλις τα βγάλουμε από το φούρνο τα περιχύνουμε με το ζωμό του κοτόπουλου, τα σκεπάζουμε με μια πετσέτα να ρουφήξουν το ζωμό και κατόπιν τα σερβίρουμε με γιαούρτι.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Μαύρα Λάχανα με Φασόλια

Ποντιακό

Υλικά για 4-6 άτομα

• 500 γρ.  άσπρα ή κόκκινα φασόλια
• 1 ντομάτα
• 1 ξερό κρεμμύδι
• 1 ματσάκι μαύρα λάχανα
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 2 κουταλιές καλαμποκίσιο αλεύρι
• 1 κουταλάκι κόκκινο πιπέρι
• αλάτι

Εκτέλεση

Πλένουμε τα φασόλια με κρύο νερό και τα μουσκεύουμε μια μέρα πριν.
Την επομένη τα βράζουμε, στο ίδιο νερό όπου τα μουσκέψαμε, μέχρι να μαλακώσουν.
Στραγγίζουμε τα φασόλια μόλις μαλακώσουν και κρατάμε δυο ποτήρια από το ζουμί τους στην άκρη.
Ψιλοκόβουμε τα λάχανα, το κρεμμύδι και την ντομάτα.
Σοτάρουμε το κρεμμύδι με το ελαιόλαδο και το κόκκινο πιπέρι να κάνουν (χαρατς) δηλαδή να βράσουν μαζί .
Βράζουμε τα φασόλια μαζί με το ζουμί τους, προσθέτουμε τα λάχανα, αλάτι την ντομάτα κομμένη σε κύβους και κατόπιν λιώνουμε τις δυο κουταλιές αλεύρι με λίγο ζουμάκι και περιχύνουμε το φαγητό.
Σιγοβράζουμε μέχρι να ενωθούν τα υλικά και στο τέλος ρίχνουμε το ελαιόλαδο μαζί με το κρεμμύδι και το κόκκινο πιπέρι και αφήνουμε για λίγο ακόμη το φαγητό στη φωτιά.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Στο μέσο μια πεδιάδας, δυτικά του Κιλκίς, υψώνεται το «καλαμπάκ» ή «Κάστρο» ή «Λαζαρίτσα» του Χωρυγίου. Ένα επιβλητικό μεγαλιθικό μνημείο προϊστορικών χρόνων. Ο λόφος στεφανώνεται κυκλικά από βράχο σαν φυσική ακρόπολη. Υπάρχουν λείψανα οικισμού και στους πρόποδες απλώνεται νεκροταφείο κιβωτιόσχημων τάφων, πιθανότατα κλασικών χρόνων.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, στο σημείο αυτό ήταν η θέση του ρωμαϊκού σταθμού «Ταυρίανα», που εξυπηρετούσε τους οδοιπόρους που πορεύονταν κατά μήκος του Αξιού. Ο λόφος του Χωρυγίου συγκεντρώνει το ενδιαφέρον πολλών αναρριχητών.

Χτισμένοςτο 1834.   

Ο Άγιος Γεώργιος Μεταλλικού είναι πρωϊμότερος του ναού Αγίου Γεωργίου Κιλκίς αφού χρονολογείται στα 1821.

Ο εικονογραφικός του διάκοσμος αποδίδεται στην οικογένεια του αγιογράφου Ζωσιμά από την Κολακιά (σημερινή Χαλάστρα).

Με στόχο να στεγαστούν έργα σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών, ο σύλλογος Μ.Κ.Ε. «ΤΕΧΝΗ»-Παράρτημα Κιλκίς κατασκευάζει πινακοθήκη στον οικισμό του Μεταλλικού, σε οικόπεδα που παραχώρησαν ο Δήμος Κιλκίς και ο Γεωργικός Συνεταιρισμός.

Πρόκειται για έργα, που εδώ και πολλά χρόνια πλουτίζουν τη συλλογή της «ΤΕΧΝΗΣ» και που προέρχονται από προσφορές καλλιτεχνών, των οποίων εκθέσεις φιλοξενεί κατά καιρούς ο σύλλογος.

Ηρώο Πεσόντων Μάχης Σκρα

Στο χωριό Σκρα βρίσκεται το Ηρώο των Πεσόντων της ιστορικής Μάχης του Σκρα, που διεξήχθη τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθορίζοντας σε ένα βαθμό την εξέλιξη του. Κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου, τελείται μνημόσυνο για τους νεκρούς αξιωματικούς και στρατιώτες των μαχών εκείνων, οι οποίοι ανήκαν στην λεγόμενη Ελληνική Μεραρχία Κρητών και Αρχιπελάγους. Στο Σκρα λειτουργεί το Μουσείο Α' Παγκοσμίου Πολέμου - Μάχης Σκρα από τον Μάιο του 2002 σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Η έκθεση του Μουσείου, παρουσιάζει κειμήλια, φωτογραφίες και ιστορικά έγγραφα από το Μακεδονικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και από την καθοριστική για τους Έλληνες νικηφόρα μάχη του Σκρα στις 17ης Μάιου του 1918.

Μνήματα Σαργκιόλ Κρηστώνη

Στον οικισμό Κρηστώνη, 5 χιλ. νότια του Κιλκίς, βρίσκονται τα Μνήματα Σαργκιόλ, οι βρετανικοί στρατιωτικοί τάφοι των πεσόντων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Συμμαχικό Βρετανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο Δοϊράνης

Επίσης, σ’ έναν επιβλητικό λόφο απ’ όπου η θέα είναι μαγευτική, ειδικά το ηλιοβασίλεμα, υπάρχει το Συμμαχικό Βρετανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο των πεσόντων στη φονική μάχη της Δοϊράνης, που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στο χώρο δεσπόζει μνημείο με λέοντες-σύμβολα της πάλαι ποτέ βρετανικής αυτοκρατορίας.

Μνημεία Πεσόντων Κρητών Μουριές, Δοϊράνη

Εξ’ άλλου μνημεία αφιερωμένα σε πεσόντες του ίδιου πολέμου βρίσκονται τόσο στη Δοϊράνη όσο και στις Μουριές. Πρόκειται σ’ αυτή τη περίπτωση για μνημεία πεσόντων Κρητών.

Πολεμικό Μουσείο Κιλκίς

Ένα άλλο επιβλητικό ιστορικό μνημείο βρίσκεται νότια της πόλης του Κιλκίς, μέσα σε ένα εκπληκτικό φυσικό περιβάλλον, κι είναι αφιερωμένο στους πεσόντες της αποφασιστικής και φονικής Μάχης του Κιλκίς. Πρόκειται για μάχη που έλαβε χώρα την 21^η Ιουνίου 1913, ενώ στον χώρο λειτουργεί απ’ το 1966 και το Πολεμικό Μουσείο Κιλκίς με σπάνια εκθέματα απ’ τους Βαλκανικούς πολέμους.

Πολύκαστρο

Σε μια πλαγιά που βρίσκεται στις παρυφές της πόλης του Πολυκάστρου αναπαύονται από το 1918 οι νεκροί στρατιώτες των συμμαχικών χωρών, πεσόντες στην περιοχή αυτή όπου εκτείνονταν το ματωμένο Μακεδονικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Φανός

Τέλος, στον οικισμό Φανός, στο όρος Πάϊκο, υπάρχει το νεκροταφείο πεσόντων αξιωματικών και στρατιωτών του γαλλικού και ελληνικού στρατού, που ως σύμμαχοι πολέμησαν ηρωικά στα γύρω υψώματα, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Έλληνες πεσόντες που αναπαύονται εδώ ήταν όλοι κρητικής καταγωγής.

Μοσχάρι με πλιγούρι

Ανατολικής Θράκης

Υλικά για 4 άτομα

• 1 κιλό κρέας από μοσχάρι
• 2 φλιτζάνια πλιγούρι
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 2 μέτρια κρεμμύδια
• κόκκινο πιπέρι
• 5 φυλλαράκια δυόσμου
• 6 ποτήρια νερό
• στραγγιστό γιαούρτι
• αλάτι & πιπέρι

Εκτέλεση

Πλένουμε σε κρύο νερό το κρέας και το κόβουμε σε μερίδες. Ψιλοκόβουμε τα κρεμμυδάκια και βράζουμε το κρέας με το νερό. Αφαιρούμε τον αφρό μια δυο φόρες και κατόπιν ρίχνουμε τα κρεμμύδια και το δυόσμο και τα αφήνουμε στη φωτιά για μια ώρα.
Όταν είναι έτοιμο το κρέας προσθέτουμε το πλιγούρι μαζί με το αλάτι καθώς και το μαύρο  και κόκκινο πιπέρι. Τα ανακατεύουμε μια φορά και βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 30 λεπτά. Όταν είναι έτοιμο το πλιγούρι, το σκεπάζουμε με μια πετσέτα και από πάνω τοποθετούμε το καπάκι της κατσαρόλας για να τραβήξει τα υγρά του. Σερβίρουμε με στραγγιστό γιαούρτι.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

• Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς Ουτσκούνη 12, Κιλκίς, 61100, 2341022477
• Λαογραφικό Μουσείο Γουμένισσας, Γουμένισσα, Δημητρίου Κακάβου 18, 2343041362, 2343041525
• Λαογραφικό Μουσείο Κιλκίς, Αθ. Τσούντα 2, Κιλκίς, 61100 2341022343
• Πολεμικό Μουσείο Κιλκίς, Λόφος Ηρώου, 2341076911
• Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης, Αξιούπολη, Παιονίας, 61400, 2343032971
• Λαογραφικό Μουσείο Άνω Σουρμένων, Στ. Μουριών Τ.Κ. 61003, 6947704410
• Μουσείο Παλαιοντολογίας Κιλκίς, Λόφος Αγίου Γεωργίου Κιλκίς, 2341352103, 6972078442
• Μουσείο Α' Παγκοσμίου Πολέμου - Μάχης Σκρά, Σκρά, Παιονίας, 61400, 2343031656
• Λαογραφικό Μουσείο Γοργόπης, Γοργόπη, Παιονίας, 61400 2343031656
• Μουσείο Αγροτικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ευρωπός, Παιονίας, 61007, 2343062283
• Πινακοθήκη «της Τέχνης» οικισμός Μεταλλικού στο Δήμο Κιλκίς, τηλ. 2310 24217, 23410 28360 και 6944 244761

Μπόρτς

Ποντιακό

Υλικά για 4 άτομα

• 800γρ μοσχαρίσιο κρέας κομμένο σε κύβους
• 3 μέτριες πατάτες
• 2 μέτρια καρότα
• 1 μικρό λάχανο ψιλοκομμένο
• 1/2 ματσάκι μαϊντανό
• 1 μεγάλο κρεμμύδι
• 2 φλιτζάνια χυμό ντομάτας
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 2 ποτήρια νερό
• 1 καυτερή πιπεριά
• αλάτι
• μαύρο πιπέρι

Εκτέλεση

Τρίβουμε το κρεμμύδι και το τσιγαρίζουμε στο ελαιόλαδο, προσθέτουμε τη καυτερή πιπεριά σε κομματάκια και κατόπιν το κρέας. Αφού τα σοτάρουμε για 10 λεπτά ρίχνουμε το χυμό ντομάτας και αφήνουμε να βράσει για 1 ώρα. Ψιλοκόβουμε τα λαχανικά σε μικρά κομμάτια και τα προσθέτουμε στο κρέας. Μετά συμπληρώνουμε το μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι και αφήνουμε να βράσουν για άλλη μισή ώρα, μέχρι να μαλακώσουν οι πατάτες.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Το ξενοδοχείο λειτουργεί όλο το χρόνο και συνδυάζει το μοναδικό φυσικό περιβάλλον με θέα τη λίμνη, την άνετη διαμονή και την ευχάριστη Βορειοελλαδική φιλοξενία. Το συγκρότημα των Ιαματικών Λουτρών Πικρολίμνης, συνδυάζει πρωτοποριακές μεθόδους θεραπείας όπως: Λασποθεραπεία – Πηλοθεραπεία- Υδροθεραπεία – Φυσιοθεραπεία – Μασαζοθεραπεία – Ποσιθεραπεία – Καλαισθησία και Άθληση. Διαθέτοντας τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό και ειδικευμένο προσωπικό που αποτελείται από ιατρούς, φυσιοθεραπευτές, νοσηλευτές καταρτίζοντας ατομικά προγράμματα θεραπείας και αναζωογόνησης για κάθε επισκέπτη, δημιουργούμε την αίσθηση της απόλυτης εμπιστοσύνης στο θέμα της υγείας. Η Πικρολίμνη ήταν γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων με διαφορετική ονομασία. Οι πληροφορίες των αρχαίων πηγών μιλάνε για την περιοχή των Κλιτών και κυρίως για την λίμνη «Πικρολίμνη» από όπου ανάβλυζαν οι θειούχες λάσπες, στην περιοχή όπου εξαγόταν το «χαλαστραίον νίτρον». Η φύση προίκισε την Πικρολίμνη δίνοντας της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που κάνουν τον πηλό και το νερό της να περιέχει πολύτιμα ιχνοστοιχεία μετάλλων και ορυκτών με σημαντικές θεραπευτικές και αναζωογονητικές ιδιότητες.

Πολύ κοντά στην πόλη, αλλά μακριά από τον θόρυβο και το άγχος, σας δίνεται η ευκαιρία να χαλαρώσετε και να ζήσετε λίγες μέρες ξεκούρασης και ψυχικής ηρεμίας φροντίζοντας την προσωπική σας υγεία. Διαθέτει:

30 δωμάτια με ατομικό μπάνιο, κεντρική θέρμανση, A/C, Τηλέφωνο, TV, Δορυφορική TV, minibar, μπαλκόνι.

Άνετους χώρους υποδοχής & ευρύχωρες σάλες.

Εστιατόριο με φίνες παραδοσιακές πικάντικες γεύσεις καθώς επίσης, ισορροπημένη υγιεινή διατροφή για όσους το επιθυμούν.

• Αναψυκτήριο, καφέ - bar.
• Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων πλήρως εξοπλισμένη, που μπορεί να φιλοξενήσει 400 άτομα
• Γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, τένις
• Ταβέρνα στην ακτή της λίμνης

Μόλις 3 χλμ. μετά τη Γουμένισσα της υδάτινης αφθονίας και 1χλμ. πριν τη Γρίβα, που κατοικείται απ’ το 817 μ.Χ. άνοιξε τις πόρτες του το ξενοδοχείο “Παρυφές”. Σημαντικό στοιχείο της περιοχής είναι το «θεραπευτικό κλίμα» της. Μια πρόταση που προσφέρει πλούσια φυσική ομορφιά, άφθονο οξυγόνο και ιδανικό τρόπο ξεκούρασης και αποφυγής από την καθημερινότητα. Στη διάρκεια της διαμονής σας έχετε την ευκαιρία να ανεβείτε τις πλαγιές του τουριστικά παρθένου Πάικου. Οι επισκέπτες του ξενοδοχείου μπορούν απολαύσουν ζεστή φιλοξενία, διαλέγοντας δωμάτια, 10 στο σύνολο, με διαφορετική εικαστική παρέμβαση και απολαμβάνοντας ένα πλούσιο πρωινό. Οι γαστρονομικές λιχουδιές είναι ποικίλες και μπορούν να συνδυαστούν με την υπέροχη θέα στο εστιατόριο του ξενοδοχείου.

Μέσα σε ένα υπέροχο ορεινό τοπίο, η παραδοσιακή ταβέρνα ,"Το κάτι άλλο", αποτελεί προορισμό για ταξιδιώτες, περαστικούς, ντόπιους ή ξένους που θέλουν να απολαύσουν τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές, μαγειρεμένες με αγνά, ποιοτικά υλικά όλα φτιαγμένα με την ιδιαίτερη φροντίδα της κα Ανθούλας και το μεράκι του κ. Πέτρου.

Η μεγάλη ποικιλία από παραδοσιακά πιάτα, από κρεατικά, από σαλάτες, από γλυκά, εξασφαλίζουν σε κάθε επισκέπτη στιγμές πραγματικής απόλαυσης σε ένα υπέροχο και ζεστό περιβάλλον.

Διαθέτει 6 άνετα και πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια ενώ από το μεγάλο μπαλκόνι μπορείτε να απολαύσετε την υπέροχη θέα.

Στο Κτήμα στο Μπαΐρι στην Αξιούπολη. Ζήστε τον κύκλο του ψωμιού από το όργωμα, την σπορά, το σβάρνισμα, το θέρος, το λίχνισμα, την αποθήκευση έως και το ψήσιμο στον παραδοσιακό φούρνο.

Ο βλάχικος γάμος είναι έθιμο με ρίζες στις αρχαιοελληνικές διονυσιακές παραδόσεις.

Ο γάμος των Σαρακατσάνων ξεκινούσε μια βδομάδα πριν από την τελετή της στεφάνωσης. Την προηγούμενη Κυριακή νεαρά παιδιά καλούν τους συγγενείς από σπίτι σε σπίτι και τους κερνάνε ούζο. Την Τετάρτη στα σπίτια του γαμπρού και της νύφης έφτιαχναν την μαγιά για την κουλούρα και την Πέμπτη τη ζύμωναν και την έψηναν. Το διήμερο αυτό όλη η διαδικασία συνοδευόταν με τραγούδια και πολύ χορό. Την Παρασκευή στο σπίτι του γαμπρού ετοίμαζαν τον φλάμπουρα, είδος λάβαρου του γάμου. Το Σάββατο προσέρχονταν στο σπίτι της νύφης και του γαμπρού οι προσκεκλημένοι τους οι οποίοι έφερναν ένα δώρο στους νεόνυμφους ενώ το γλέντι κρατούσε μέχρι τα ξημερώματα.

Την Κυριακή αφού ξύριζαν τον γαμπρό και έβαζε την καλή του φορεσιά ξεκινούσαν καβάλα σε άλογα, τραγουδώντας,για το σπίτι της νύφης.

Εκεί τους περίμεναν με στρωμένα τα τραπέζια και τα δυο σόγιακαι προσέφεραν το ένα στο άλλο τη δική του κουλούρα. Μετά τα κεράσματα και το φαγοπότι η νύφη έσερνε τον αποχαιρετιστήριο χορό και κατόπιν ανέβαινε σε ένα άσπρο άλογο και ξεκινούσαν για την εκκλησία.

Η τελετή της στέψης γινόταν στο χωριό του γαμπρού. Μετά τη στέψη όλοι μαζί πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού όπου εκεί άρχιζε το τελικό γλέντι. Στους χορούς, ο πρώτος χορευτής κρατούσε πάντα τον φλάμπουρα και το γλέντι συνεχιζόταν μέχρι τις πρωινές ώρες.

Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα μνημεία Οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Το Οθωμανικό λουτρό βρίσκεται στο κέντρο του Κιλκίς, στη διασταύρωση των οδών Θεσσαλονίκης και Ν. Παναγιώτου. Είναι απομονωμένο, αποκλεισμένο από διάφορα κτίσματα και ξεχωρίζει μόνο ο κεντρικός τρούλος. Το λουτρό αποτελούσε τόπο κοινωνικής συνεύρεσης. Το Λουτρό έχει ορθογώνια περίπου κάτοψη και με μικρό εμβαδόν. Η μεγάλη αίθουσα είναι τετραγωνική και καταλήγει σε ημισφαιρικό τρούλο με έξι σειρές ανοιγμάτων από όπου γινόταν ο φωτισμός. Τα ανοίγματα είναι οκτάγωνα και με περιφερειακή διάταξη. Υπάρχουν άλλες τέσσερις μικρότερες αίθουσες: Η αίθουσα του χλιαρού, δυο αίθουσες του θερμού καθώς και μια αίθουσα εξυπηρέτησης που ο τρούλος της έχει καταστραφεί. Το Λουτρό σταμάτησε να λειτουργεί γύρω στα 1960.

Η φυσική ομορφιά του περιβάλλοντος τοπίου που αποτελείται από σπάνιας πυκνότητας και ανάπτυξης δάση βελανιδιάς και οξυάς, το πλήθος των φυσικών σπηλαίων, το ξυνό ιαματικό νερό, το ποτάμι και οι πολυάριθμες πηγές που το τροφοδοτούν είναι μόνο λίγες από τις ομορφιές του μικρού γραφικού Οικισμού Κούπα, χτισμένου σε υψόμετρο 600 μ. στο κέντρο του ορεινού Πάικου.
Οι περίπου 100 κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τις λαϊκές παραδοσιακές κατασκευές, ενώ στην περιοχή ξεπηδά ξινό ιαματικό νερό και υπάρχουν πολυάριθμες πηγές και σπήλαια.
 
Το όνομα του οικισμού και η ίδρυσή του οφείλονται, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, στον Έλληνα Κούπη, ο οποίος κατέφυγε με την οικογένεια του στις κορυφές του Πάικου για να αποφύγει τους Τούρκους διώκτες του. Το χωριό που ίδρυσε ο Κούπης στη θέση "Βέκλιακουπ" (Βλάχικη απόδοση του όρου Παλαιά Κούπα) που είναι ΒΔ του σημερινού οικισμού ερημώθηκε από χολέρα το 1700. Γι αυτό τον λόγο οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τον οικισμό και ακολουθώντας ένα σμήνος μελισσών που άφησαν επίτηδες ελεύθερο, εγκαταστάθηκαν στη σημερινή θέση, χτίζοντας την εκκλησία τους στο σημείο όπου επέλεξε το σμήνος.

Η εκκλησία σε ρυθμό βασιλικής, που έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο ιδιαίτερης πολιτιστικής αξίας, εξακολουθεί να αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της μεταβυζαντινής φυσιογνωμίας και παράδοσης του χωριού.
 
Εκτός όμως από το φυσικό κάλος της περιοχής και τη γραφική παραδοσιακή εικόνα του χωριού, ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα μνημεία της παρουσίας του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (χαρακώματα, μαγειρεία), τα μνημεία της παρουσίας των συμμαχικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, από τα οποία ξεχωρίζουν ιδιαίτερα ο μήκος 7 περίπου χιλιομέτρων δρόμος που οδηγεί προς τα Μεγάλα Λιβάδια και η μήκους 10 περίπου χιλιομέτρων σιδηροδρομική γραμμή που ξεκινά απ' τον ποταμό Αξιό και αναπτύσσεται κατά μήκος του τοπικού παραπόταμου Λουμίτσα και του χειμάρρου Μακρυρέμα.

Επίσης τα ορύγματα - φυσικά ψυγεία σε επιλεγμένα σημεία του βουνού, που χρησίμευαν για τη συντήρηση των τροφίμων τους θερινούς μήνες, καθώς και η στέρνα με το ξινό νερό, το οποίο οι Γάλλοι στρατιώτες εμφιάλωναν και έστελναν στην παρτίδα τους για να χρησιμοποιηθεί για ιαματικούς σκοπούς.

Στην Αξιούπολη, στο δρόμο για τη λίμνη Μεταλλείου, στους πρόποδες του όρους Πάικου, μέσα σε ιδιόκτητους αμπελώνες, η οικογένεια Αρχοντάκη έχτισε το παραδοσιακό της οινοποιείο.

Ο σεβασμός στην παράδοση, ο έρωτας για την ευλογημένη άμπελο και η επιθυμία της ψυχής μέσα από το καλό κρασί, είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν όλη την οινοποιητική διαδικασία που ακολουθεί η οικογένεια Αρχοντάκη. Από το φύτεμα της κατάλληλης ποικιλίας σταφυλιού μέχρι το τελευταίο στάδιο της ωρίμανσης του κρασιού.  Στην κάβα θα βρείτε κρασιά και τσίπουρο φτιαγμένα με τον παραδοσιακό τρόπο.

Η εταιρία Μπουτάρη έδωσε νέα πνοή στην οινοπαραγωγή και την αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής της Γουμένισσας, με την υποστήριξη των ντόπιων αμπελουργών και την επένδυσή της, το 1984, στο μικρό, μοναδικό εκείνη την εποχή, Οινοποιείο της περιοχής, που εξοπλίστηκε με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.

Η Γουμένισσα είναι το κέντρο μιας περιοχής που φημίζεται εδώ και αιώνες για τα κρασιά της, όπου καλλιεργούνται οι ποικιλίες σταφυλιών Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα.

Εδώ παράγονται η Γουμένισσα Μπουτάρη, η Κάβα Μπουτάρη, το Sauvignon Blanc Boutari, και φυσικά η Φιλυριά, ένα εκλεκτό μείγμα των δύο σημαντικότερων ντόπιων ποικιλιών, του Ξινόμαυρου και της Νεγκόσκας, που φτιάχνεται από σταφύλια που καλλιεργούνται βιολογικά στον ομώνυμο, ιδιόκτητο αμπελώνα Μπουτάρη.

Επίσης, καλλιεργούνται και άλλες υπό πειραματισμό ποικιλίες όπως Chardonnay, Syrah, Merlot και Cabernet Sauvignon οι οποίες επέδειξαν μεγάλη προσαρμοστικότητα και με την κατάλληλη διαχείριση εξαιρετικά αποτελέσματα.

Η επίσκεψη στους χώρους του οινοποιείου περιλαμβάνει ξενάγηση στους χώρους παραγωγής και στην κάβα παλαίωσης και γευστικές δοκιμές οίνων.

Χτίσθηκε περίπου το 1856 – 1858. Βασιλικού ρυθμού.

Ομελέτα με Καβουρμά

Θρακιώτικο

Υλικά για 2 άτομα

• 2 φέτες καβουρμά*  
• 4 αυγά
• ελαιόλαδο
• μαύρο πιπέρι
• αλάτι

Εκτέλεση

Ρίχνουμε λίγο λάδι σε ένα τηγάνι, κόβουμε σε κάθετα κομμάτια τον καβουρμά (λωρίδες).
Χτυπάμε τα αυγά και τα ρίχνουμε στο τηγάνι και λίγο πριν ψηθούν προσθέτουμε και τα κομμάτια καβουρμά.
Μόλις αρχίσουν να λιώνουν σβήνουμε τη φωτιά, πασπαλίζουμε με λίγο αλάτι και μαύρο πιπέρι.
Σερβίρουμε την ομελέτα ζεστή.

*καβουρμάς: κρέας βρασμένο στο λίπος του. Διατίθεται και έτοιμο σε καταστήματα τροφίμων.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Αναρρίχηση, Ορειβασία, Χιονοδρομία, Ράφτινγκ, Ορεινή ποδηλασία (MountainBike)

Στα όρη Μπέλες, Κρούσσια και Πάικο.

Ενημερωθείτε για τις οργανωμένες δραστηριότητες

Ορειβατικός Σύλλογος Κιλκίς
Τ. 23410 20842 & 6975910459
url: oskilkis.webnode.com

Oρειβατικός Σύλλογος Γουμένισσας
Τ. 6979112663

Ο.Σ.ΠΕ.Γ.

Ορειβατικός Σύλλογος Περιηγητών Γουμένισσας

https://www.facebook.com/ospegoumenissas

Στα Κρούσσια, Mπέλες, Πάικο, Λόφο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς και την Πικρολίμνη

Λίμνη Δοιράνη

Η λίμνη Δοϊράνη περιβάλλεται από καλαμώνες (Phragmites) και παραποτάμιο δάσος. Η περιοχή είναι προσκείμενη στη περιοχή 010 της ΠΓΔΜ. 90 στρ. της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) αποτελούν Προστατευόμενο Μνημείο της Φύσης (Δάσος Βελανιδιάς και Φράξου Μουριών).

Ορνιθοπανίδα
Σημαντική περιοχή για διαχειμάζοντα υδρόβια. Phalacrocorax pygmeus Λαγγόνα, Pelecanus crispus Αργυροπελεκάνος.

Θέματα διατήρησης
Οι κύριες απειλές στην περιοχή προέρχονται από την εντατικοποίηση της γεωργίας και την προκύπτουσα υπεράντληση των υδάτων, τη μόλυνση και το κυνήγι. Η στάθμη του νερού έχει πέσει τα τελευταία χρόνια λόγω της υδροληψίας (επιφανειακής και υπόγειας) για άρδευση ('Άλλες' απειλές). Τμήμα της περιοχής αποτελεί υποψήφια Ειδική Περιοχή Διατήρησης. Απειλές: αγροτική εντατικοποίηση (υψηλή), αποστραγγίσεις (υψηλή), αντλήσεις υπόγειων υδάτων (υψηλή), βιομηχανική αστική ανάπτυξη (μέτρια), άλλη (υψηλή), μη αειφορική εκμετάλλευση (άγνωστη)

Ενδιαιτήματα
Τεχνητά τοπία (Καλλιεργήσιμη γη), Δάση και δασικές εκτάσεις (Αλλουβιακά (υδρόφιλα) και υδροχαρή δάση και θαμνώνες), Θαμνώνες (Θάμνοι), Υγρότοποι (Θίνες και αμμώδεις παραλίες, Στάσιμα γλυκά νερά, Παρυδάτια βλάστηση)

Καθεστώς προστασίας
Εθνικό: Χαμηλό, Διεθνές: Κανένα

Πηγή Στοιχείων ΣΠΠΕ: Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας Copyright © Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία είναι περιβαλλοντική μη κερδοσκοπική οργάνωση με αντικείμενο την προστασία των άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους στην Ελλάδα. Από το 1982 εργάζεται με σκοπό να διασφαλίσει ένα βιώσιμο περιβάλλον τόσο για τα πουλιά, όσο και για τον άνθρωπο.

Γιατί τα πουλιά;
Τα πουλιά είναι σημαντικοί δείκτες της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος και δείκτες της ποιότητας ζωής στο αστικό περιβάλλον.

Πολυποίκιλη χλωρίδα και δάση ξεχωριστής ομορφιάς θα συναντήσει κανείς στο Μαυροβούνι, την υψηλότερη κορφή της οροσειράς των Κρουσσίων, στα 1.200 περίπου μέτρα.

Το Μαυροβούνι ξεκινάει με κάθετη φορά από το όρος Κερκίνη (Μπέλλες) και προχωρώντας νοτιοανατολικά χωρίζει τη μεγάλη πεδιάδα των Σερρών από τις πεδινές εκτάσεις του Κιλκίς, αποτελώντας το φυσικό σύνορο ανάμεσα στους δυο νομούς. Η συστάδα αυτών των βουνών φυλάσσει τις πηγές του ποταμού «που δώρα φέρει», του Γαλλικού.

Βουνά με έντονες αντιθέσεις, με χαράδρες και ρεματιές με πλούσια δάση οξιάς, δάση δρυός, κωνοφόρων και ποικιλόμορφη πανίδα, διαθέτουν περιπατητικά μονοπάτια και φιλόξενους ξενώνες.

Η χλωρίδα στο Μαυροβούνι παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία. Στην περιοχή δεσπόζουν δάση φυλλοβόλας δρυός, κωνοφόρων και οξυάς. Παράλληλα όμως, η ποώδης βλάστηση είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Μυριάδες αγριολούλουδα ξεπετάγονται δίνοντας υπέροχα χρώματα στο τοπίο. Ασφόδελοι, μαλβίδες, βοϊδόγλωσσες, διάφορα είδη από καμπανούλες και αγριομαργαρίτες ανθίζουν πλάι σε αγιοκλήματα, σταυρουδάκια, αστράκια και γεράνια. Τσάι του βουνού και χαμομήλι μαζί με κάρδαμο δίνουν χρώμα στο τοπίο ενώ ο παρατηρητικός περιηγητής θα προσέξει ακόμα τα πολλά αγρωστώδη, τα αγριόκρινα, το βαλσαμόχορτο και το σπαθόχορτο, τον κρόκο και την αγριορίγανη.

Αφεψήματα και βάλσαμα, βότανα και χόρτα αναπτύσσονται σήμερα ανενόχλητα αφού έχει σταματήσει πια η αλόγιστη υλοτομία και η υπερβόσκηση της περιοχής. Ένας περίπατος στις εκτάσεις του σίγουρα θα σας αφήσει κάτι από τα υπέροχα χρώματα και αρώματα της ελληνικής φύσης.

Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες διοργανώσεις του Μορφωτικού Πολιτιστικού Σωματείου Καμπάνη του Δήμου Γαλλικού, που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου. Με σκοπό τη διάσωση, αλλά και διάδοση της μουσικοχορευτικής μας παράδοσης, το Φεστιβάλ πραγματοποιείται κάθε χρόνο στα μέσα του Απρίλη, στο Κλειστό Γυμναστήριο του Καμπάνη. Στα πλαίσια του, πέρα από τα παιδικά χορευτικά τμήματα Συλλόγων του νομού Κιλκίς, την Καμπάνη επισκέπτονται και παιδικά χορευτικά συγκροτήματα (παιδιά ηλικίας από 5 – 13 ετών) από διάφορους συλλόγους της Ελλάδας, ενώ παρουσιάζονται χοροί της Μακεδονίας, της Θράκης, του Πόντου, της Κρήτης, των νησιών κτλ.

• Αριάνη
• Κεφίρ
• Γλυκά του κουταλιού
• Μαρμελάδες
• Σάλτσες
• Μουστάρδες
• Ζυμαρικά
• Γαλακτοκομικά
• Τουρσιά κ.ά.

Βρίσκεται 99 χιλ. από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην τοποθεσία Λιβάδια του νομού Κιλκίς. Ο Ξενώνας βρίσκεται σε τοποθεσία ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, στην παραμεθόριο, στη κορυφή του όρους Πάικου στα 1250 μέτρα και γοητεύει με τις εναλλαγές του τοπίου 12 μήνες το χρόνο. Ο ξενώνας είναι δυναμικότητας 40 κλινών, ιδιαίτερης φροντίδας, παραδοσιακής ομορφιάς και οι επισκέπτες έχουν τις ανέσεις της πόλης κατά την διαμονή τους, αλλά απολαμβάνουν και ένα μοναδικό περιβάλλον ορεινού τουρισμού.